Pracować możesz na podstawie różnego rodzaju umów. Należy do nich umowa-zlecenie. Można ją łączyć z umową o pracę – oczywiście jeśli jesteś w stanie pogodzić ze sobą wykonywanie tak licznych obowiązków. Nic nie stoi też na przeszkodzie, aby w jednym czasie realizować kilka umów-zleceń. Jak jednak wówczas wygląda kwestia regulowania składek na ubezpieczenia społeczne? Jak mają się do siebie umowa-zlecenie, ZUS i składki? Przeczytaj!
Czego dowiesz się z artykułu?
• Umowa-zlecenie a składki ZUS – podstawa prawna
• Wysokość procentowa składek ZUS – umowa-zlecenie
• Składki a umowa-zlecenie – ubezpieczenie zdrowotne i chorobowe
• Kilka umów-zleceń – ubezpieczenie zdrowotne a inne ubezpieczenia społeczne
• Ubezpieczenie: umowy-zlecenia i etat u jednego pracodawcy
Umowa-zlecenie a ZUS – podstawa prawna
Przepisy porządkujące kwestię obowiązkowego opłacania składek na ubezpieczenie znajdują się w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych. Wysokość tych składek nie zmienia się i jest wyrażona procentowo. Wymiar kwoty odprowadzanej przez pracodawcę do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zależy od wysokości Twojego wynagrodzenia.
| Kalkulator składek ZUS pracownika
Te zasady dotyczą zarówno umowy o pracę, jak i umowy-zlecenia. Nie zawsze tak jednak było – nowe zasady weszły w życie w styczniu 2016 r. Miały one na celu zlikwidowanie nadużyć i ograniczenie patologii polegającej na zastępowaniu umów o pracę tak zwanymi umowami śmieciowymi (czyli cywilnoprawnymi). Zmiany dotyczące oskładkowania umów-zleceń (do poziomu minimalnego wynagrodzenia) były też pomyślane jako środek chroniący pracowników zatrudnionych w ten sposób przed brakiem funduszy odkładanych na emeryturę.
| 7 różnic pomiędzy umową o pracę i umową-zleceniem
Jak więc teraz wygląda kwestia: umowa-zlecenie a ZUS? W tym wypadku zasadniczo istnieje obowiązek opłacania składek. Dotyczy on zarówno pracownika (zleceniobiorcy), jak i pracodawcy (zleceniodawcy). Kwota tych składek zależy m.in. od wysokości płacy minimalnej ustalonej w danym roku.
Wysokość procentowa składek ZUS – umowa-zlecenie
W przypadku umowy-zlecenia procentowa wysokość potrącanych do ZUS kwot przedstawia się w 2021 roku następująco.
Składki opłacane przez zleceniobiorcę (pracownika):
- 9,76% płacy brutto – składka emerytalna,
- 1,5% płacy brutto – składka rentowa,
- 9% płacy brutto, od której odliczono składki na ubezpieczenie społeczne – składka zdrowotna,
- 2,45% płacy brutto – składka chorobowa, dobrowolna dla zleceniobiorcy.
PPE i PPK – co warto wiedzieć o programach oszczędnościowych?
Składki opłacane przez zleceniodawcę (pracodawcę):
- 9,76% płacy brutto – składka emerytalna,
- 6,5% płacy brutto – składka rentowa,
- 0,4–3,6% płacy brutto – składka wypadkowa (jej stopa procentowa jest zróżnicowana, ponieważ zależy m.in. od ryzyka wypadku na danym stanowisku pracy),
- 2,45% płacy brutto – składka na Fundusz Pracy,
- 0,1% płacy brutto – składka na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Składki a umowa-zlecenie – ubezpieczenie zdrowotne i chorobowe
Odprowadzanie składek ZUS od umowy-zlecenia – m.in. na ubezpieczenie zdrowotne – jest w większości przypadków obowiązkowe. Dobrowolnie opłaca się jedynie składkę chorobową. Zleceniobiorca musi wystąpić z odpowiednim wnioskiem, aby móc podlegać ubezpieczeniu z jej tytułu. Składki chorobowe opłaca on wówczas sam, jednak okazuje się to często korzystne, ponieważ ich regularne uiszczanie uprawnia do korzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy – np. choroby czy macierzyństwa.
| Umowa-zlecenie: 6 ważnych zasad
A jak wygląda kwestia: umowa-zlecenie a składki ZUS w wypadku przyjęcia do pracy uczniów lub studentów, którzy nie ukończyli 26. roku życia? Warto wiedzieć, że takie umowy nie podlegają tzw. ozusowaniu. Odprowadza się od nich wyłącznie zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Składkę na ubezpieczenie zdrowotne uiszcza zaś uczelnia. To m.in. z tego względu niektóre firmy szukają do pracy właśnie studentów – koszty ich zatrudnienia są bowiem znacznie niższe. Jeśli zaś chodzi o umowy o pracę, obowiązek odprowadzania składek ZUS istnieje zawsze.
| Ile naprawdę kosztuje Twoja pensja?
Kilka umów-zleceń – ubezpieczenie zdrowotne a inne ubezpieczenia społeczne
Umowa-zlecenie stanowi samodzielny tytuł do ubezpieczeń społecznych. Gdy jednak zleceniobiorca wykonuje pracę na podstawie kilku umów, wówczas występuje tzw. zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych. W wypadku kilku umów-zleceń każda z nich podlega oskładkowaniu – ale tylko do przekroczenia pewnego progu. Składki te bowiem odprowadza się jedynie do chwili, w której łączny przychód z tytułu umów staje się wyższy niż pensja minimalna za pracę ustalona na dany rok (w 2021 r. jest to 2800 zł brutto, czyli 2061,67 zł netto).
Jeśli suma tych przychodów przekroczy kwotę najniższego wynagrodzenia, wówczas od kolejnych zawieranych przez pracownika umów-zleceń nie odlicza się już składek na ubezpieczenie społeczne. W takiej sytuacji obowiązkowo uiszcza się wyłącznie składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Pozwala ono korzystać z publicznej opieki medycznej – udać się na wizytę do lekarza czy zostać przyjętym na leczenie szpitalne. Pracownik może zdecydować się także na dobrowolne odprowadzanie odpowiedniej kwoty na ubezpieczenie chorobowe (dające dostęp do zasiłków chorobowych, macierzyńskich, opiekuńczych etc.).
Ubezpieczenie: umowy-zlecenia i etat u jednego pracodawcy
Gdy zawierasz kilka umów-zleceń z pracodawcą, który zatrudnia Cię również na podstawie umowy o pracę, wówczas wszystkie zlecenia stanowią samodzielne tytuły do ubezpieczeń społecznych. W takim wypadku podstawę do ustalania wysokości składek stanowi łączny przychód z umowy o pracę oraz z umów-zleceń. Kwota na ubezpieczenie zdrowotne obliczana jest więc odrębnie od każdej z umów.
| Umowa-zlecenie i umowa o pracę jednocześnie – czy tak można?
Być może w niedalekiej przyszłości wszystkie umowy-zlecenia czeka objęcie pełnym ubezpieczeniem społecznym. O takich planach mówi się już od pewnego czasu, jednak zgodnie z deklaracjami rządowymi raczej nie stanie się to wcześniej niż w 2022 r. Specjaliści rekomendujący takie zmiany dążą do tego, aby umowy-zlecenia były oskładkowane w dokładnie ten sam sposób co umowy o pracę. Ujednoliciłoby to bowiem wysokość świadczeń emerytalnych wśród osób zatrudnionych na podstawie różnego rodzaju umów. Czy tak się w istocie stanie? Tego jeszcze nie wiadomo – ale trzymamy rękę na pulsie!
Chcesz porównać kwoty wynagrodzenia otrzymywanego na podstawie różnego rodzaju umów?
Skorzystaj z kalkulatora wynagrodzeń Pracuj.pl!
